Газавая вайна і яе наступствы

Азнаёміўшыся з экспертнымі думкамі, аж да валянціна зямлянскага, экс-прэс-сакратара «нафтагаза», можна падвесці прамежкавыя вынікі газавай бітвы пры стакгольме. Перемога «нафтагаза украіны» над «газпромам» праіснавала да моманту аб'явы апошнім аб скасаванні кантрактаў з «нафтагазам». Пасля чаго «перемога» адразу ператварылася ў разгром, або зраду. Фактычна, «газпром» ужо скасаваў кантракт аб пастаўках газу «нафтагазу»: ён знайшоў падставы для аднаўлення паставак газу ўжо ў сакавіку і вярнуў перадаплату. Зараз ідзе юрыдычная афармленне скасавання гэтага кантракту.

Другі і найбольш важны кантракт на транзіт газу ў еўропу працягвае дзейнічаць у першапачатковым выглядзе. На «асіметрычныя» рашэння стакгольмскага арбітражу па абодвух кантрактах «газпром» падаў апеляцыі, таму да разгляду гэтых апеляцый, атрымліваецца, павінны дзейнічаць старыя кантракты, прычым «газпром» пачаў працэдуру іх скасавання. Справа ў тым, што гэтыя газавыя кантракты бачылі далёка не ўсе эксперты, яны ўяўляюць сабой як бы камерцыйную таямніцу, таму большасць экспертаў апісваюць наступствы такога павароту падзей зыходзячы з якія мелі месца прэцэдэнтаў. Паколькі пачата працэдура скасавання кантрактаў, усе выплаты па іх выдаткаў ставяцца на момант канчатковага скасавання кантрактаў, гэта значыць выплата прысуджанага «газпрому» штрафу ў 2,56 млрд. Даляраў магчымая толькі пасля афіцыйнага скасавання кантракту на транзіт газу. Калі апеляцыя «газпрама» не будзе задаволеная.

Мяркуючы па ўсім, скасаванне кантракту на транзіт зацягнецца на гады, таму ўвесь салодкі дзяльба гэтых мільярдаў на украіне ўяўляе сабой дзяльба шкуры яшчэ далёка не забітага мядзведзя. Еўропе пажадана цягнуць скасаванне кантракту на транзіт да здачы ў эксплуатацыю «паўночнага патоку – 2», «газпром» наўрад ці будзе ў гэтым перашкаджаць. У прынцыпе, такі кантракт можна скасаваць за шэсць месяцаў, але большасць газавых свяцілаў кажуць аб двух – трох гадах. Пакуль аб пагрозах для сп – 2 ніхто, акрамя парашэнка, не заікаецца.

Больш відавочныя наступствы фактычнага скасавання кантракту на пастаўку газу «нафтагазу». Тут апошні, што называецца, адразу трапіў «на грошы»: пра гэта кажа феерычны газавы калапс «прикрути». Ён кажа аб тым, што «нафтагаз» - практычна банкрут. Апошнія гады ён купляў «еўрапейскі» газ, а фактычна, газпрамаўскі газ, але па цане для еўропы плюс еўрапейская нацэнка. Іншымі словамі, «газпром» прадаваў украіне газ не па кантрактнай цане, са зніжкамі, а па еўрапейскай цане, з нацэнкай, дзякуючы патрыётам з «нафтагаза».

На «еўрапейскі» газ сыходзілі апошнія грошы, таму не было зроблена ніякага рэзервовага фонду газу, аб якім так здзіўляюцца эксперты. Дзіўна, што не могуць ніяк здагадацца, хоць гэта натуральнае тлумачэнне крызісу «прикрути». Выйсці з гэтага становішча «нафтагаз» разлічваў за кошт паставак таннага расейскага газу, якія павінны былі пачацца пасля завяршэння стакгольмскага арбітражу, пачынаючы з сакавіка месяца. Украінскія эксперты кажуць, што «газпром» быў схільны пачаць пастаўкі газу, але «сумнае рашэнне» арбітражу усё ў корані змяніла.

Цяпер «нафтагазу» прыйдзецца працягваць купляць «еўрапейскі» газ, вельмі доўга, а «газпром» працягне атрымліваць з еўропы маржу за пастаўкі свайго газу на украіну. Якая «еўрапейская» сума набяжыць «газпрому», сказаць цяжка, але гэта будзе відавочная кампенсацыя за накладзеныя штрафныя санкцыі. Таму «нафтагаз» заистерил, што выставіць рахункі «газпрому» на розніцу ў цане «еўрапейскага» і кантрактнай газу, але ў адказ атрымлівае толькі пагардлівае маўчанне, і экспертнай супольнасці таксама. Усе рахункі цяпер належыць падаваць у стакгольмскі арбітраж.

Па апошніх паведамленнях, «нафтагаз» цяпер тэрмінова шукае крэдыты, каб працягваць закупляць «еўрапейскі» газ і выплачваць маржу еўропе і «газпрому», паглядзім, як яму гэта ўдасца. Наогул, скасаванне кантрактаў з «газпромам» - гэта спосаб не выконваць перапісаныя стакгольмскім арбітражам кантракты з «нафтагазам». Яны будуць у падвешаным стане аж да моманту афіцыйнага скасавання кантрактаў арбітражам, то ёсць да трох гадоў! за гэты час столькі ўсяго можа адбыцца, а галоўнае, каму-то прыйдзецца тэрмінова заключаць новыя кантракты з «газпромам» на транзіт, і наўрад ці гэта будзе лёгка, і наўрад ці гэта будзе «нафтагаз». Спыненне «газпромам» прамых паставак газу на украіну і канчатковы пераход апошняй на «еўрапейскі» газ будзе мець цяжкія наступствы для парашэнкі.

Па-першае, ці зможа «нафтагаз» падтрымліваць еўрапейскі транзіт, ці хопіць яму і яго нахлебнікаў платы за транзіт? па-другое, непазбежна падаражэнне газу для насельніцтва, і гэтым могуць скарыстацца нацы-патрыёты, яны ўжо пагражаюць парашэнку наступствамі за разгон михомайдана. «нафтагаз» заявіў, што разумее рызыкі, і абвясціў, што гтс украіны ўзятая пад ўзброеную ахову. Вось толькі ад каго?.